Μέρος 1: Συνάντηση με το Ασυνείδητο
Μια φορά και ένα καιρό, εγώ οChuang-tzuονειρεύτηκα ότι ήμουν μια πεταλούδα που φτερούγιζε εδώ κι' εκεί και ξαφνικά ξύπνησα.
Τώρα δεν ξέρω κατά πόσον ήμουν τότε ένας άντρας που ονειρευόταν ότι ήμουν μια πεταλούδα , η κατά πόσον είμαι τώρα μια πεταλούδα που ονειρεύεται ότι είμαι ενας άντρας.
-- Chuang-tzu
Ενώ η συνείδηση εκφράζεται με γνωστά λόγια και εικόνες, το ασυνείδητο επικοινωνεί με μυστηριώδεις'' σύμβολα'' όντων και αντικειμένων αρκετά άγνωστα σε μας:
Η θρησκευτική τέχνη χαρούμενα προωθεί τα αρχέτυπα της ασυνείδητης κολεκτίβας. Περνώντας το χρόνο με εικόνες σαν αυτές τουHibboKannon(KuanYin) του KanoHogai, 19ο αιώνα, Ιαπωνία, ως γνωστόν τονώνει τις οραματικές εμπειρίες.
Θάλασσες, φίδια, κεραυνοί, άνεμοι, περίπλοκα ζωγραφισμένα μαντάλα, εκθαμβωτικά φώτα και μεγαλοπρεπείς θεούς. Όσο προοδεύουμε στο Ζεν και ερευνούμε την φύση αυτών των συναντήσεων, εκτιμούμε την παγκοσμιότητα αυτών των μορφών και των μηνυμάτων που μεταφέρουν.
Τα οράματα και τα όνειρα εμφανίζονται σαν ασυνείδητο περιεχόμενο που ανεβαίνει σαν φυσαλίδα στην επιφάνεια και ξεσπά μέσα στη συνείδηση μας. Οι Μύστες αμέσως αναγνωρίζουν το όραμα από το όνειρο.
Τα κοινά όνειρα κτυπάνε μέσα στο ατομικό-ασυνείδητο, όπου επανεξετάζουν τα γεγονότα της ημέρας ή ανταποκρίνονται στις βιολογικές ή ψυχολογικές μας ανάγκες. Κατοικούνται από ανθρώπους, μέρη και αντικείμενα της καθημερινής μας εμπειρίας.
Τα οράματα, εντούτοις, δεν έχουν ποτέ σχέση με την προσωπική μας ζωή και έχουν ‘'άλλη εγκόσμια'' όψη.
Είτε έχουμε την εμπειρία ενός οράματος στη διάρκεια του ύπνου μας ή του διαλογισμού μας, εύκολα μπορούμε να θυμηθούμε τις λεπτομέρειες του, συχνά δε με εκπληκτική καθαρότητα. Αλλά το κλειδί για να ξεκλειδώσουμε το μήνυμα του είναι τα χαρακτηριστικά του συγκινησιακού του τόνου. Συναισθήματα χαράς ή ικανοποίησης συνήθως θα υποδείξουν πρόοδο στη πνευματική μας ατραπό, και μπορούμε άνετα να ερευνήσουμε σχετικά με αυτή το λεπτεπίλεπτο δείχτη της ανάπτυξής μας.
Αλλά όταν μας έχουν μείνει δυσάρεστες σκέψεις, φόβου ή ντροπής, είναι επείγον να ερευνήσουμε το μήνυμα και να βολιδοσκοπήσουμε το περιεχόμενο του μέχρι να καταλάβουμε την εσωτερική του έννοια. Συνήθως το μήνυμα μεταβιβάζει μια απαίτηση να εκτιμήσουμε ξανά τις συνειδητές μας συμπεριφορές και επηρεάζει αναγκαίες ρυθμίσεις ή διορθώσεις. Εάν αγνοήσουμε ή βουλευτικά ερμηνεύσουμε λάθος το μήνυμα, διακινδυνεύουμε να χειροτερέψει η καθημερινή μας συμπεριφορά και φυσικά θα είναι αίτιο για τρομακτικές επαναλήψεις της συνάντησης του οράματος.
Από ψυχολογική άποψη τότε, το Ζεν θα μπορούσε να περιγραφτεί η πρακτική της επέκτασης της προσοχής, εισχωρώντας στο ασυνείδητο περιεχόμενο. Πολλές παραδοσιακές ασκήσεις περιλαμβάνουν δραστηριότητες που ενθαρρύνουν τον αφοσιωμένο να σκάψει μέσα σ' αυτές τις ανεξερεύνητες περιοχές του νου, περιοχές όπου εικόνες από την ασυνείδητη κολεκτίβα μπορούν να προσεγγιστούν. Οι εικόνες που έρχονται στην επιφάνεια του ασυνείδητου, μπορεί κανείς να τις βλέπει απεικονισμένες στους Βουδιστικούς Ναούς με τη μορφή αγαλμάτων, τοιχογραφιών, ζωγραφικής, μαντάλα και μεγάλη ποικιλία στολισμάτων.
Η θρησκευτική τέχνη, σαν αντανάκλαση αυτών των εσωτερικών οραμάτων, μας χρησιμεύει και σαν καθοδηγητής στα εσωτερικά αυτά βασίλεια, πχ : προσκυνώντας την εικόνα ενός Βούδα αναγνωρίζουμε το Βούδα μέσα μας και με Αυτόν, την ύπαρξη Αυτού, που είναι πέρα από την συνειδητή μας προσοχή. Με την πρακτική και την αφοσίωση, η ψυχή μπορεί να έρθει σε μια συνάντηση με αυτό το ‘Εαυτό ‘ που είναι τόσο ψευδαισθητικό, με κοινά λόγια και σκέψεις. Παραδόξως, διαμέσου της γνώσης του άγνωστου, τον φέρνουμε πιο κοντά μας, και τότε, όπως προχωράει το άγνωστο μέσα στη συνείδηση μας, μπορούμε να έχουμε την εμπειρία του οράματος.
ΗΕΠΙΣΤΗΜΗ
‘'Ας μάθουμε το όνειρο, κύριοι, και ύστερα θα μπορέσουμε ίσως να μάθουμε την αλήθεια.''
-F.A>Kehule( Γερμανός χημικός που ανακάλυψε τη δομή της βενζίνας μέσα σε ένα όνειρο, επαναστατώντας το πεδίο της οργανικής χημείας.)
Δεν υπάρχει προφανώς γνωστική συσχέτιση ανάμεσα στη κατάσταση κυμάτων του εγκεφάλου και της οραματικής εμπειρίας. Το όραμα μπορεί να συμβεί σε οποιαδήποτε στιγμή, αλλά οι οραματικές εμπειρίες δείχνουν να είναι συνδεδεμένες με μια εκπαιδευμένη ικανότητα να μπαίνει συνειδητά μέσα σε διάφορες καταστάσεις εγκεφαλικών κυμάτων, καταστάσεις συνδεδεμένες με ένα υψηλό δείχτη εστίασης και αυτοσυγκέντρωσης του νου. Όπως είναι γνωστό από επιστημονικές μελέτες, πολλοί Γιόγκι διατάζουν την δύναμη που μεταβάλλει το σύστημα της αυτονομίας, συμπεριλαμβανόμενου και τη δραστηριότητα των εγκεφαλικών κυμάτων.
Ένας σπινθήρας από ένα χέρι στο πόμολο της πόρτα με ξερό κρύο καιρό, αφήνει ένα ξέσπασμα ηλεκτρομαγνητικής ενέργειας όπως κάνουν οι νευρώνες όταν εκπέμπουν νευρικές παρορμήσεις έναντι στις εγκεφαλικές συνάψεις. Όταν η όλη ακτινοβολία ενέργειας εκπέμπεται σε μια δεδομένη στιγμή, γράφεται σε ένα μηχάνημα, όπως το ή ηλεκτροεγκεφαλογράφημα (EEG), βλέπουμε ότι οι εγκεφαλικοί νευρώνες καμιά φορά συνεργάζονται σε σύγχρονη αρμονία.
Όταν στη διάρκεια της ημέρας είμαστε ξύπνιοι, ο εγκέφαλος μας παράγει κύματα βήτα. Αφού χρησιμοποιούμε συγχρόνως πολλές εγκεφαλικές διαδικασίες, έναEEGθα δείξει μια τυχαία τρέμουλα μορφή κυμάτων χωρίς προφανώς επαναληπτικό τρόπο. Τότε, όταν χαλαρώνουμε, ο εγκέφαλος αρχίζει να παράγει δέσμες κυμάτων Άλφα, χαμηλότερων συχνοτήτων ανάμεσα 8 και 12cps(κύκλους το δευτερόλεπτο).
Στη διάρκεια αυτού του χρόνου μπορούμε να έχουμε ξαφνικές εκρήξεις εικόνων που οργανώνονται σε όνειρο ημέρας. Με την εκμάθηση του διαλογισμού, χρησιμοποιώντας πρακτικές όπως η θεραπευτική αναπνοή, μαθαίνουμε πρώτα την συνειδητή κυριαρχία ελέγχου των ρυθμών άλφα. Ύστερα από λίγο χρόνο αφιερωμένο στη πρακτική, αποκτούμε μια γαλήνια ηρεμία στην οποία εισχωρούμε όποτε θελήσουμε. Με αυτό τον έλεγχο, αποκτούμε επίσης την καταπληκτική ικανότητα να ελαττώσουμε ή να καταργήσουμε το στρες και το άγχος όποτε η ανάγκη εμφανισθεί.
Οι εικόνες που συναντάμε στη διάρκεια άλφα, εμφανίζονται συνήθως από το προσωπικό ασυνείδητο. Εάν αρχίζουμε να σκεφθούμε ένα πρόβλημα που έχουμε στη καθημερινή μας ζωή , η φαντασία μας μπορεί να αναπτύξει το πρόβλημα σε μια ιστορία, που εκφράζεται φυσικά με εικόνες. Όταν παθητικά κοιτάμε αυτές τις εικόνες αντί να συμμετέχουμε ή να χαθούμε σ' αυτές, γρήγορα θα μάθουμε να εισχωρήσουμε σε βαθύτερες καταστάσεις του διαλογισμού.
Τα όνειρα αρχίζουν όταν οι νευρώνες του εγκεφάλου ξεκινάνε να λειτουργήσουνε μαζί σαν κολεκτίβα. ΈναEEGθα δείξει τις δραστηριότητες κυμάτων του εγκεφάλου ανάμεσα σε 3 ή 7cps: μια κατάσταση που αναφέρετε ως ‘' θήτα.''
Οι περισσότεροι από μας, παραμένουν και επιστρέφουν από ‘‘θήτα'' χωρίς να το καταλάβουμε στη διάρκεια του νυχτερινού μας ύπνου, πάντως, άνθρωποι με ορισμένους τύπους διαταραχών του ύπνου, όπως ναρκοληψία, μπορούν να βρεθούν ξαφνικά να κοιμούνται από την κατάσταση ξύπνημα βήτα σε πιο αργή κατάσταση άλφα, θήτα ή ακόμα και χαμηλότερη, σε δέλτα, σχεδόν στιγμιαία.
Άλλα προβλήματα του ύπνου μπορούν να προκαλέσουν ξαφνικά ανησυχητικά ή ακόμα και τρομαχτικά όνειρα ή οράματα. Εφόσον οι διαταραχές του ύπνου είναι πάντα '' ανεξέλεγκτες'', οι γιόγκι, με πειθαρχία, μακρά πρακτική και καθοδηγητική διδασκαλία, μαθαίνουνε να ελέγχουν το νου τους στο βαθμό που με τη θέληση τους μπορούν να εισχωρήσουν και να αποχωρίσουν κάθε εγκεφαλική κατάσταση. Ύστερα από πολύ πρακτική μπορούν να επιβεβαιώσουν την απόκτηση ασυνήθιστων ικανοτήτων, που περιγράφονται σαν ‘' siddhis'' στην Βεδική λογοτεχνία, διμερής διαισθητική γνώση των μελλοντικών συμβάντων ( και ορισμένες εμπειρίες αρκετά ευχάριστες περιπέτειες στο διάστημα :-)
Καμιά φορά είμαστε συνειδητοί των μεταβάσεων ανάμεσα άλφα και θήτα όταν είμαστε ξαπλωμένοι στο κρεβάτι αρχίζοντας να μισοκοιμόμαστε ή και καθιστοί στο μαξιλάρι μας ή σε καρέκλα ενώ δουλεύουμε με την τεχνική του διαλογισμού. Με την πρακτική, μπορούμε να μάθουμε να γίνουμε ολοκληρωτικά συνειδητοί όταν είμαστε σε θήτα, αλλά μέχρι τότε, οι νευρώνες θα συνεχίσουν με τον αυτόματο πιλότο, επεξεργάζοντας τα ασυμφιλίωτα γεγονότα αποθηκευμένα στην πρόσφατη μνήμη ( το προσωπικό ασυνείδητο ) ή ανταποκρίνοντας σε φυσικό-χημικές παρορμήσεις - μπορούνε πχ, να μας κατευθύνουν να ονειρευτούμε σχετικά με φαΐ όταν πεινάμε, ή ίσως, εάν οι ορμόνες μας είναι επαρκώς ανεβασμένες, να ονειρευτούμε ότι έχουμε σεξουαλική δραστηριότητα.
Με τους ρυθμούς θήτα μπορούμε επίσης να έχουμε πρόσβαση σε καταπιεσμένα αισθήματα από γεγονότα που ίσως φωλιάζουν στη ψυχή μας από μια νεαρότερη εποχή της ζωής μας, που έχουν μείνει ‘'αχώνευτα'' από τη ψυχή μας. Οι μαχητές βετεράνοι μπορεί να έχουν τρομακτικά όνειρα του πολέμου, άλλοι από την παιδική τους ηλικία να έχουν ιστορίες κατάχρησης και κακομεταχείρισης, μπορούν να έχουνε και αυτοί τρομακτικά ή ανήσυχα όνειρα. Θαμμένα συγκινησιακά θραύσματα μπορούν και συνήθως το κάνουν, να αποκαλυφθούν στα όνειρα μας. Με την απλή προσοχή και προσήλωση σ' αυτούς τους τύπους ονείρων, φέρνοντας τους στη συνείδηση- αρχίζει η διαδικασία της επαναφοράς τους στη ζωή μας και με κατάλληλη διαδικασία σαν αποτέλεσμα μια χαρούμενη ανακούφιση μετατρέποντας τα σε ακίνδυνα. Αυτή η διαδικασία συμφιλίωσης της προσωπικής συνείδησης είναι ένα απαραίτητο βήμα προτού μπορέσουμε να εισχωρήσουμε σε αληθινό και γαλήνιο διαλογισμό.
Τα δέλτα είναι η πιο σύγχρονη κατάσταση του εγκεφάλου και χαρακτηρίζονται από τοEEGwaveformsαπό ½ σε 2 ή 3cps. Ονειρευόμαστε επίσης, ακόμα και πιο σπάνια, στη διάρκεια της βαθύτερης κατάστασης του ύπνου. Οι γιόγκι έχουνε αναμνήσεις διαμονής σε δέλτα για πολλές ώρες.
Ο νους είναι ένα χρήσιμο εργαλείο για τη πρακτική του Ζεν. Ένας αρχάριος που μαθαίνει να διαλογίζεται, πρώτα μαθαίνει να ηρεμεί τον άγρυπνο νου, ελαττώνοντας τη χαοτική του δραστηριότητα μέχρις ότου φτάσει σε μια διάθεση ηρεμίας. Ένας πιο προχωρημένος πρακτικός μπορεί να μάθει να εισχωρεί στα πιο βαθιά ‘θήτα' στάδια όπου μπορεί να παρακολουθεί την αλληλεπίδραση των αρχέτυπων ή να διεγείρει τα κέντρα χαράς στον εγκέφαλο με εμπειρία την εκστασιασμένη έκσταση τουSamadhi.
Καθώς μαθαίνουμε να έχουμε συνείδηση της εργασίας του νου ( διαμέσου όποιες από τις μυριάδες πειθαρχίες για την ‘' ηρεμία ‘'του) η συνείδηση ξεδιπλώνεται σε νέες διαστάσεις, εκφράζοντας τον εαυτό της μέσα στα όνειρα, τα οράματα και στην όποια συμπεριφορά μας μέσα στη ζωή.
Όπως ακριβώς τα όνειρα μπορούν να μας βοηθήσουνε να ενοποιηθούμε στο περιεχόμενο του ατομικού ασυνείδητου, αρχέτυπα οράματα μας λένε ότι εισχωρούμε στα περιεχόμενα της ασυνείδητης κολεκτίβας- στην ενσωμάτωση της γνώσης αποθηκευμένης μέσα σταDNA: την συσσωρευμένη σοφία των προγόνων μας κωδικοποιημένη σαν ένστικτα, διαίσθηση και δημιουργία. Στο πνευματικό μας ταξίδι είμαστε υποχρεωμένοι να μάθουμε τη γλώσσα τους, να τους παρακολουθήσουμε που πηγαινοέρχονται και να αναγνωρίσουμε την ύπαρξη τους σαν μια πραγματική όψη της ζωής μας. Εάν διαλέξουμε να τα αγνοήσουμε, παραβιάζουμε έναν από τους πιο υποσχόμενους τρόπους να εμβαθύνουμε τη πρακτική μας.
Πρόοδος στο Ζεν δεν χαρακτηρίζεται από το τι καινούργια πράγματα κατασκευάζουμε μέσα στο νου μας, αλλά από την ικανότητα μας να μεγαλώνουμε την προσοχή μας και να κερδίζουμε καινούργια διορατικότητα διαμέσου της πειθαρχίας της αυτοσυγκέντρωσης, του διαλογισμού, της προσήλωσης και της έκστασης. Όταν επιτρέπουμε στον εαυτό μας την δυνατότητα για καινούργιες εσωτερικές ανακαλύψεις, οι πόρτες ανοίγουν ενώ αλλιώς θα παραμένανε κλειστές για πάντα για μας.
Όνειρα και οράματα: Μέρος 2
Σημάδια εξατομίκευσης (Το κολιμπρί και άλλα θέματα)
Εάν τυχαία μια ιδέα έχει την λάθος ετικέτα, εάν ένα όνειρο ή μια φαντασία περνιέται για πραγματικότητα, ή αν μια ανάμνηση περνιέται για γεγονός του παρόντος, τότε υπάρχει παρεκτροπή και αν συνεχιστεί, παραφροσύνη ...
Εδώ βρίσκεται η ρίζα του προβλήματος μας : πρώτα απ' όλα, το σφάλμα της λαθεμένης γνώσης για σωστή γνώση. Το να εκτιμήσει κανείς το μη-αιώνιο ότι είναι ακάθαρτο, οδυνηρό από ξένο συστατικό σώμα και νου και να νομίζει ότι είναι ο Εαυτός, ο οποίος στη πραγματικότητα είναι αιώνιος, αγνός και ευτυχισμένος.''
- Ernest Wood
Σαν τσιμπούρι συχνά κρατιόμαστε από τις αντιλήψεις μας στα πράγματα με το φόβο ότι αν τα αφήσουμε η κατάληξη θα ήταν μονάχα εκμηδένιση. Τι θα γινόταν όμως εάν οι ιδέες που δεχόμαστε σαν τετελεσμένη αλήθεια ήταν λαθεμένες ή μονάχα εν μέρη αληθινές, ή ακόμα, όλες ψευδείς ;
Τι εάν η άγκυρα ασφαλείας που αναζητάμε από τα πιστεύω μας δεν ήταν τίποτε περισσότερο από τη προσωπική μας ψευδαίσθηση ;
Διστάζουμε όμως να κάνουμε τέτοιες ερωτήσεις.
Το Ζεν αρχίζει με το ‘ ας τα να φύγουν ' : να παρατήσουμε τα δεσμά δημιουργημένα και διατηρημένα από το νου. Αντί να προσπαθούμε να ελέγχουμε το νου, δουλεύουμε για να τον ελευθερώσουμε από τον εαυτό του. Αυτή η διαδικασία της αποχώρησης του νου από τα αντικείμενα είναι επίσης διαδικασία της ενοποίησης μας, του να πραγματοποιούμε την αληθινή μας φύση σαν ανθρώπινα όντα, ένα φαινόμενο με τον όρο που χρησιμοποιεί οC.G.Jung‘' εξατομίκευσης''
Ότι είναι εκ φύσεως αντιληπτό, υπάρχει ανεξαρτήτως από οποιαδήποτε άλλη έννοια ή οποιαδήποτε ερμηνεία μπορεί να δοθεί σ' αυτή την αντίληψη. Ο νους που ονειρεύεται δεν έχει την συνείδηση του νου που είναι ξύπνιος, ούτε που ο ξύπνιος νους γνωρίζει την πραγματικότητα του νου που ονειρεύεται. Όμως μπορεί να συγκρατήσει ορισμένες αναμνήσεις του ονείρου, ο ξύπνιος νους χάνει την αμεσότητα και γι' αυτό χάνει την πραγματικότητα του ονείρου. Εάν αφήνετε στις δικές μας νοητικές διατάξεις, μπορούμε να αναθέσουμε στο όνειρο ανάρμοστες αξίες. Όταν αρχίζουμε να προβάλουμε μια εξωτερική- πραγματικότητα από μια εσωτερική-εμπειρία, μας βοηθάει να θυμηθούμε ότι τα ‘' όνειρα έχουν μονάχα μια απόχρωση του γεγονότος.''( Djuna BarnesαπότοNightwood)
Τα δεσίματα (κλειδώματα) τηςPsyche: Από ένστικτό χωρίζουμε την αντίληψη από το φανταστικό ή τις ονειρικές καταστάσεις από τις ξύπνιες. Η προσπάθεια της ενοποίησης αυτών των δυο διαμετρικά αντίθετων Βασίλειων του νοητικού-συνειδησιακού είναι, στην ουσία, προσπάθεια της πνευματικής εργασίας ( μπλε κούρβες). Εάν αγνοούμε ένα βασίλειο σε όφελος του άλλου, η ψυχική εμπειρία ασθενεί ( κόκκινη κούρβα) και μπορεί να έχουμε στρες, κατάθλιψη, οργή, φόβο ή και ακόμα κάποιες μορφές ψύχωσης.
Ο Αληθινός μας Εαυτός, η Βουδική μας Φύση, δεν ξέρει από τέτοιες τεχνητές διακρίσεις και υπάρχει ξέχωρα από αυτές ή οποιαδήποτε άλλα πανομοιότυπα.
Η εργασία του πρακτικού του Ζεν είναι να παραμείνει σ' αυτό το μέρος αβεβαιότητας ανάμεσα στα δυο βασίλεια, επιτρέποντας όλες τις δυνατότητες για το τι είναι Πραγματικό. Όσο το Ζεν εμβαθύνετε, οι διακρίσεις ανάμεσα στις νοητικές καταστάσεις του συνειδητού και του ασυνείδητου ελαττώνονται μέχρις ότου τελικά μπούμε στο κενό- μια κατάσταση καθαρής συνείδησης όπου η δημιουργία νοητικού δυϊσμού όπως ‘' εσύ και εγώ, ‘' υποκείμενο και αντικείμενο, τοξότης και στόχος, εξαφανίζονται.
Η διαδικασία της εκπλήρωσης αναφέρεται επίσης σαν ‘' εξατομίκευσης''
Από τη τρυφερή ηλικία χωρίζουμε ή ταξινομούμε τις αντιλήψεις σε δυο τύπους : το ‘' πραγματικό'' και το ‘‘ φανταστικό'' ή το ‘' σαν όνειρο.'' Αντιλαμβανόμαστε την πραγματικότητα σαν να ανήκει σ' αυτές τις αντιλήψεις που είναι μη- ψευδαισθητικές και βλέπουμε τα όνειρα σαν να ανήκουν
σ' αυτές τις αντιλήψεις που είναι ψευδαισθητικές. Το κόκκινο, πράσινο και μπλε γραμμές στο διάγραμμα αναφέρονται στις τρεις πιθανές δυνατότητες ψυχικού κλειδώματος : ψύχωσης, στασιμότητα,(stasis) και εξατομίκευσης. Εφόσον είναι εξολοκλήρου μέρος του συνειδητού και του ασυνείδητου ομοιάζων και είναι ανεξέλεγκτα από γνωστικές διακρίσεις, απεικονίζονται σαν εικόνες καθρέφτη του καθενός. Σ' αυτό το μοντέλο, το επίπεδο του καθρέφτη είναι ο κεντρικός άξονας που απεικονίζει την καθαρή συνείδηση.
Η πνευματική εργασία ( η δική μας πειθαρχεία του Ζεν) είναι ουσιαστικά η διαδικασία της ατομικότητας, την ενοποίηση και την συμφιλίωση του ασυνείδητου περιεχομένου ( η μπλε γραμμή ).
Στην διάρκεια αυτής της διαδικασίας, οι καταστάσεις του ξύπνιου μοιάζουν περισσότερο με αυτές του ονείρου και τα του ονείρου γίνονται πιο πραγματικές. Όσο πιο πολύ αφομοιώνουμε, τόσο πλησιάζουμε στην ένωση του συνειδητού με το ασυνείδητο, το γνωστό και το άγνωστο, μέχρις ότου τελικά μπορούμε να οδηγήσουμε τον εαυτό μας στην κενότητα.
Έχουμε την εμπειρία της ψύχωσης ( κόκκινο ) όταν έχουμε πρόβλημα με το να διακρίνουμε το πραγματικό από το φανταστικό. Μπορούμε να φανταζόμαστε τα όνειρα να είναι πραγματικά: παράδειγμα, μπορεί να έχουμε τάση να προβάλουμε ένα όραμα πάνω σε ένα εξωτερικό αντικείμενο. Μπορεί να ήμαστε πεπεισμένοι ότι μια ονειρική-εικόνα είναι κάποιος που μας επισκέπτεται από το ‘' υπερπέραν,'' να μείνουμε τυφλοί μπροστά στο γεγονός ότι οι εικόνες προέρχονται από μέσα μας. Αυτός ο τύπος ψύχωσης είναι πιο κοινός από το ότι νομίζουμε. Σε διάφορους επίπεδα καλλιεργείτε και εκμεταλλεύεται από πολλούς του ‘'newage'' και του ‘'alieninvasion'' λατρείες.
Ανάμεσα από αυτά τα δυο άκρα υπάρχει η άστατη κατάσταση που αναφέρετε σαν ' στασιμότητα, ( η πράσινη γραμμή ) στην οποία υπάρχει μια τάση να παρασύρεται κανείς. Εάν εφαρμόσουμε μια πνευματική πρακτική, όπως το Ζεν, η ψυχή κινείται άνετα στην ατομικότητα, αλλά χωρίς αυτό το συστηματικό έλεγχο, μπορεί να παρασύρεται άνετα στη ψύχωση.
Η θέαση των ιστορικών εικόνων της ασυνείδητης κολεκτίβας που εμφανίζεται σε νυχτερινά οράματα ή στη διάρκεια του διαλογισμού, έχει συμβεί σε όλους τους ανθρώπους ανεξαρτήτως θρησκείας ή εθνικότητας. Αυτές οι εικόνες και τα δραματικά συμβάντα που τους περικλείουν, ακολουθούν παγκόσμια μυθικά μοτίβα. Ένα τυπικό ‘' παγκόσμιο'' θέμα εύκολο αναγνωρίζεται στις ακόλουθες οραματικές συναντήσεις : ( Αυτό το παράδειγμα θα χρησιμέψει όχι μονάχα για να διευκρινίσει τη μυθική παγκοσμιότητα αλλά θα παράγει επίσης μια χρήσιμη μέθοδο ώστε να προσδιοριστεί η σπουδαιότητα ενός οράματος. Η πρώτη από τις παρακάτω αφηγήσεις ήταν μια από τις εμπειρίες του συγγραφέα.)
Ήμουν στο κέντρο μιας μεγάλης φωτισμένης αίθουσας. Από το άνοιγμα του καθεδρικού ταβανιού πολύ ψηλά, ένα λαμπερό λευκό φως φώτιζε τους λευκούς τοίχους με υπερφυσική λάμψη. Ακριβώς κάτω από τη καμάρα, ένα μικρό ασημένιο-γκρι πουλάκι κολιμπρί πάνω σ' ένα κλαδί. Ξαφνικά έφυγε και πέταξε παιχνιδιάρικα μέσα στην αίθουσα και ήρθε να ξεκουραστεί στο αριστερό μου ώμο. Χαριτωμένο αλλά και ζωηρό, το κολιμπρί με το ράμφος του τσίμπαγε το αριστερό μου αφτί τιτιβίζοντας με μικρούς χαριτωμένους ήχους. Ύστερα από λίγο έτριψε το σωματάκι του στο σβέρκο μου με τρυφερότητα. Η όλη διαδικασία του οράματος ήταν παράξενα ερωτική και κράτησε για εβδομάδες.
Όταν οι λεπτομέρειες αυτού του οράματος διηγήθηκαν σε ένα γνώστη του είδους, μέλος της Σάνγκα, αναφέρθηκε ένα άλλο παράδειγμα:
Μια νοσοκόμα στη Κίνα επί πολλά χρόνια φρόντιζε την μητέρα της στην οποίαν ήταν απόλυτα αφοσιωμένη. Μετά το θάνατο της μητέρας της πήρε το Βουδιστικό χρίσμα και μπήκε στην μοναστική ζωή. Παρόλο ότι της έλειπε πάρα πολύ η μητέρα της, οχτώ χρόνια πέρασαν χωρίς να τη δει ούτε μια φορά στον ύπνο της. Ενώ άλλες καλόγριες και ιερείς συχνά ονειρευόντουσαν τους αποθανόντες αγαπημένους τους, ή απουσία αυτή άρχισε να την θλίβει και ένοιωθε βαθύ αίσθημα ενοχής και τύψης. Στην ένατη επέτειο του θανάτου της μητέρας της, είχε ένα όραμα στο οποίο έβλεπε ότι έμπαινε σ' ένα πολυτελέστατο δωμάτιο όπου και είδε τη μητέρα της ξαπλωμένη σε μια σεζλόνγκ. Η μητέρα της τη φώναξε, γονάτισε δίπλα στη σεζλόνγκ, η μητέρα της αγκάλιασε με στοργή το κεφάλι της και ψιθύρισε, ‘' Θα είμαι πάντα δίπλα σου. Θα είμαι ένα μικρό πουλάκι κολιμπρί στο αριστερό σου ώμο, και θα ψιθυρίζω στ' αφτί σου.''
Όταν βγήκε από το όραμα, η νοσοκόμα ενθουσιάστηκε και η κατάθλιψή της εξαφανίστηκε.
Τώρα που έμαθε ότι το θέμα του κολιμπρί μπορούσε να ήταν κάτι περισσότερο από μια απλή εμπειρία, πχ. Ότι ήτανε μια άλλη υπόδειξη του ‘συμπαντικού μύθου '. Ο συγγραφέας άρχισε μια έρευνα για το θέμα που έδωσε και άλλα παραδείγματα συναντήσεως με κολιμπρί. Για παράδειγμα, ‘' Το κολιμπρί στον Αριστερό ώμο'' είναι η ακριβής μετάφρασης ενός από τους προστάτες των Αζτέκων, οHuitzilopochtli. Σύμφωνα με την ιστορία τους, όταν ο λαός των Αζτέκων πρώτοι μεταναστέψανε στο νότο από το βορειοδυτικό Μεξικό, ο αρχηγός τους είχε ένα όραμα στο οποίο ένα κολιμπρί τον οδήγησε να μη σταματήσει τη πορεία της μετανάστευσης αλλά να την συνεχίσει μέχρις ότου συναντήσει έναν αετό με ένα φίδι στο ράμφος του να κάθεται να ξεκουράζεται σ' ένα κάκτο. Όταν επαληθεύτηκε αυτή η προφητεία, σταμάτησε το ταξίδι και ίδρυσε τη πόληTenochtitlan, σήμεραMexicoCity.
Το κολιμπρί που ήταν τόσο καλός προάγγελος καλής τύχης, υιοθετήθηκε σαν'logo' για τοZBOHY.
Άλλα συνηθισμένα θέματα του οράματος περικλείουν και την ανθρώπινη μορφή όπως Ο Σοφός Γέροντας που δίνει την αναγκαία λύση ή οδηγίες και η ερωτική ψυχή ήanimus'. Διάφορα πουλιά, ζώα και θαλάσσια όντα, φυτά όπως δέντρα, κληματαριές και ρίζες που είναι και αυτά μέσα στα συνηθισμένα θέματα . Κτήρια διάφορα, από ερειπωμένα μέχρι μαρμάρινα παλάτια μπορούν να φιλοξενήσουν τον οραματιστή, ή ακόμα σπαρτά ή δάση περιλαμβάνονται στο όραμα.
Άλλα συνηθισμένα αντικείμενα περιέχουν και τη φωτιά, την οπτική επίδειξη χρωμάτων ή θαμβωτικό άσπρο, υπερφυσικοί ή εντυπωσιακοί άντρες ή γυναίκες και επαναλαμβανόμενα μωσαϊκά σχέδια.
Κάθε άνθρωπος ή κάθε περιβάλλον φέρνει μαζί του μια μοναδική συγκινησιακή υπογραφή.
Η Τέχνη διαφόρων πολιτισμών εικονίζει αυτά τα ‘ θέματα -οράματα' αποδείχνοντας και τη πανταχού παρουσία τους αλλά και η ισχυρή δύναμη που ασκούν στις κοινωνίες και στις θρησκείες. Το φίδι είναι ένα παράδειγμα ενός ειδικού διαδεδομένου θέματος. Η εικόνα πιο κάτω δείχνει ιστορικά, την επιρροή του θέματος- φιδιού σε σχεδόν όλες τις μορφές των ανθρωπίνων επιχειρήσεων:
Λατρεία, τέχνη, πόλεμος, αλχημεία, ακόμα και το εμπόριο.
Είναι πράγματι ατυχής η κοινωνία να δίνει τόσο λίγο ενδιαφέρον για την πνευματική ανάπτυξη.
Οι θρησκείες συχνά φέρνουν και αυτές τόσο το φταίξιμο όσο και οι επιχειρήσεις, οι πολιτικοί και ταmedia. Καθένας ψάχνει να κατευθύνει τηνpsycheπρος διανοητικά και κοινωνικά σχίσματα, προς ανόμοιους στόχους της κάθε ανάλογης ατζέντας.
Η πνευματική ανάπτυξης απαιτεί πρώτα να ελέγχουμε τη ζωή μας για τον εαυτό μας και από τον εαυτό μας, εγκαταλείποντας τα παλαιά δεσμά της κοινής γνώμης και στις επιθυμίες.
Όμως αυτή η ανάγκη συχνά αγνοείται ή και ακόμα αποθαρρύνει. Οι θρησκευτικές οργανώσεις, από φόβο μη χάσουν τον εκκλησιαστικό τους έλεγχο, συχνά επιβάλλουν αυστηρούς κανόνες και δημιουργούν τύψεις και φόβο σ' αυτούς που δεν υπακούουν ή παραβλέπουν αυτούς τους κανόνες. Και στις επιχειρήσεις με το φόβο μη χάσουν την αγορά μετοχών, θα ξοδέψουν εκατομμύρια για να προσλαμβάνουνε ειδικούς να μας καλοπιάνουν για να αγοράσουμε τα καλά που μας προσφέρουν και τις καλές τους υπηρεσίες. Ξανά και ξανά, επιτρέπουμε στον εαυτό μας να μας χρησιμοποιούνε με την εκμετάλλευση του φόβου και των επιθυμιών, μέχρι την ανερώτητη επιθυμία
‘' να ανήκεις'', να είσαι σαν τους άλλους και να έχεις ότι έχουνε οι άλλοι. Κάνουμε λάθη κοινωνικά για την Ένωση και την συμμετοχή του εγώ μας με άλλα εγώ για την διάλυση του εγώ μας στο Ένα.
Η ψυχή μας είναι επιρρεπής σε πολλές ταραχές αλλά η πιο σημαντική από αυτές είναι η παντοτινή διευρυνόμενη διαμάχη ανάμεσα στις απαιτήσεις του συνειδητού και ασυνείδητου. Συνήθως δεν προσέχουμε πολύ ή και καθόλου την εσωτερική μας ζωή και σαν αποτέλεσμα αυτής της αμέλειας, υποφέρουμε από κατάθλιψη, φόβο και συχνά μόνιμο άγχος. Έτσι αδύναμοι από τη δική μας πνευματική αμέλεια, πέφτουμε θύμα σε τσαρλατάνους και ψευδοπροφήτες, σπατάλες στη αναζήτηση φαρμάκων, ρούχα, γιατρούς, δικηγόροι, κατοικίδια ζώα, αυτοκίνητα, έξοδα για μέλος και οτιδήποτε άλλο θα μας λένε για να γεμίσει το άνοιγμα και να ελαφρύνει ο πόνο μας.
Προσκολλημένοι στην απελπισία, δεν μπορούμε να δούμε τον εαυτό μας καθαρά: έτσι δίνουμε στον εαυτό μας πλαστές ταυτότητες και ύστερα προσπαθούμε να κάνουμε αυτές τις ταυτότητες γνήσιες στολίζοντας τις με σύμβολα εξουσίας και γοήτρου. Για να ελευθερωθούμε από αυτά τα ανόητα δεσμά χρειάζεται κουράγιο και πίστη : την πίστη να εισχωρήσουμε στο άγνωστο, ‘'να αφήσουμε τα εκατό πόδια στύλους'' και να υπερπηδήσουμε μέσα σ΄ αυτό που φαίνεται άτοπο.
Έχουμε ανάγκη να πιστέψουμε σε αρετές που δεν μπορούμε να δούμε ή να ακουμπήσουμε και να έχουμε πίστη σε αρχές που αψηφούν λογικές σκέψεις.
Η Βουδιστική μας ατραπός είναι καλή, και αν την ακολουθούμε με πεποίθηση και αγάπη, θα μας ελευθερώσει προς την ιερή ευλογία της Ενότητας, σ' αυτή τη Κοσμική πηγή από την οποία ήμασταν κάποτε διαφοροποιημένοι, για την Ολοκλήρωση αυτού του σταδίου.
Και αφού δούμε με σεβασμό όποια και όλα τα πράγματα που μας βοηθάνε στη πρακτική του Ζεν, δίνουμε τη κατάλληλη προσοχή στα όνειρα και τα οράματα μας. Όπως λέει οShakespeare, ‘' Σάμπως δεν ήμαστε τα ίδια πράγματα όπως είναι φτιαγμένα τα όνειρα'';