Μετάφρασης Fa Lian Shakya: English
Η οργή και ο θυμός λέγανε οι Παλαιοί, είναι ένας διάβολος που κατοικεί μέσα στη καρδιά, σε μια στιγμή, αρπάζει την ευκαιρία και πέφτει πάνω στο στόχο του, δαγκώνει και ξεσκίζει σαν ένα λυσσασμένο και πεινασμένο σκυλί.
Ήταν μια δραστήρια γυναίκα. Ήταν έξυπνη με σημασία και όταν αυτή και η κόρη της κάθισαν μαζί μου για να φάμε, έβλεπα καθαρά ότι ήταν στενοχωρημένη. '' Σαν να φαίνεται πως είμαι πάντα θυμωμένη , '' είπε '' και το χειρότερο είναι, ότι ή κόρη μου κόλλησε αυτές τις συνήθειες της οργής. Το πρωί ο δάσκαλος του νηπιαγωγείου της μου είπε ότι έκανε τη τάξη άνω-κάτω ήταν σαν a-γ-ρ-ί-μ- ι ''Ευχαριστήθηκα που πρόφερε μονάχα τα γράμματα. Παρακολουθούσα το κοριτσάκι που αθώα άρχισε να χρωματίζει το χαρτί με τα μολύβια που της είχε φέρει ή σερβιτόρα, δεν ήθελα να σκεφτεί ότι την κοίταζα σαν να ήταν αυτό το αγρίμι. Ζήτησα να μου πει περισσότερα σε σχέση με το πρόβλημα της.
Όλα όσα συμβαίνουν γύρο μου όπως φαίνεται με νευριάζουν. Χθες είχα ένα ενοχλητικό τηλεφώνημα την ώρα που μόλις είχα μπει στη μπανιέρα ... στάθηκα εκεί με κάτι νεύρα σαν βρεγμένη κότα και έκλεισα με βία το ακουστικό. Οι άνθρωποι γίνονται τόσο αδιάκριτοι καμιά φορά ! Ύστερα προσπάθησα να σιδερώσω μια μεταξωτή μπλούζα, είχα βάλει το ρυθμιστή στο πολύ δυνατό και καψάλισα το ύφασμα. Έβγαλα τη μπλούζα από τη σιδερώστρα και τη πέταξα στα σκουπίδια. Ήμουν πυρ και μανία με τον εαυτό μου. Χθες το βράδυ ο άντρας μου ειρωνεύτηκε τη μητέρα μου, και τον κτύπησα στο πρόσωπο. Έτσι, άπλωσα το χέρι και τον κτύπησα ! Έμεινε έκπληκτος, όχι από το κτύπημα αλλά από την χειρονομία. Ζήτησα συγγνώμη. Ένιωσα τόση ντροπή . Η κόρη μου όμως δεν έχει φτάσει ακόμα στο σημείο της αυτοανάλυσης και της μετάνοιας. Αντιγράφει εμένα.''
''Την κτυπάτε ποτέ; '' ρώτησα. '' Ναι, '' ομολόγησε. '' Την κτυπάω, αλλά στα πισινά. Ποτέ δεν την κτυπώ στο πρόσωπο.'' '' Αυτό το κτύπημα είναι η τελευταία επιλογή; '' ρώτησα. '' Ναι,'' είπε, '' αλλά συχνά αντί να είμαι υπομονητική και ανεκτική, οργίζομαι όταν δεν κάνει αυτά που τη διατάζω ... όταν με αγνοεί ή επαναλαμβάνει τα ίδια λάθη. Φαίνεται ότι τώρα κάνει το ίδιο και με τους συμμαθητές της. Τι μπορώ να κάνω να ξεπεράσω αυτή την οργή μου.''
''Ο θυμός δεν είναι κακό'' ξεκίνησα να πω. '' Ο θυμός είναι μια φυσιολογική αντίδραση. Προπαντώς όταν έχουμε ευθύνες και έχουμε ανάγκη να δώσουμε την υπευθυνότητα σε άλλους ή όταν βασιζόμαστε σε κάποιο αντικείμενο με εγγύηση ότι θα δουλέψει και δεν το κάνει, έχουμε ένα νόμιμο λόγο να θυμώσουμε. Υποτίθεται ότι ο θυμός υποδεικνύει την δυσαρέσκεια μας με την απόδοση των ανθρώπων ή των πραγμάτων που δεν έχουν αποδώσει ικανοποιητικά. Υπάρχουν όρια στην υπομονή, και ειλικρινά, υπάρχουν λάθη απροσεξίας που κάνουνε οι άνθρωποι και βλάπτουνε τους άλλους. Χρειάζεται να τονίζουμε στο άτομο που απρόσεκτα κάνει αυτά τα λάθη την σοβαρότητα των σφαλμάτων του. Ο θυμός μας εξουσιάζει ... μέχρις ότου αποκτήσουμε τη συνείδηση γι' αυτό που κάνουμε και είμαστε ικανοί να δράσουμε λογικά.
'' Αλλες φορές ο θυμός είναι μονάχα μια απάντηση σε κάτι που συμβαίνει μέσα μας. Δεν είναι κάποιος άλλος που μας κάνει να θυμώσουμε - αυτή είναι μονάχα μια δικαιολογία για να κάνουμε τον εαυτό μας θυμωμένο, είναι η απάντηση του εγώ μας στην αντίληψη μιας υποβαθμισμένης κατάστασης, μιας απειλής ή μιας σύγκρουσης που αμφιβάλουμε αν θα την κερδίσουμε. Η σύγκρουση μπορεί να είναι γνωστή και συνειδητή ή να μη την γνωρίζουμε και ασυνείδητη, εάν είναι συνειδητή, μπορούμε να μάθουμε και να καταλάβουμε την οργή ή το θυμό μας και ύστερα να κρατήσουμε μια εσωτερική ηρεμία . Αυτός είναι ο μόνος τρόπος που μπορούμε να κουμαντάρουμε τη δύναμη για να αποφύγουμε να κάνουμε κακό σε μας και στους άλλους. Αυτός είναι ο μοναδικός τρόπος για να δράσουμε, να διδάξουμε ή να προστατεύσουμε με οποιοδήποτε εποικοδομητικό τρόπο.
Εάν η σύγκρουση είναι ασυνείδητη, οι πράξεις που προέρχονται από αυτή την οργή είναι και αυτές ασυνείδητες και χάνουμε τον έλεγχο τους. Τότε η συμπεριφορά μας γίνεται καθαρή απάντηση του εγώ που παλεύει για να κρατήσει την ανωτερότητα του πάνω από τον Εαυτό. Σ' αυτή την περίπτωση, η αιτία του θυμού μας παραμένει πέρα από την αντίληψη μας. Και όταν αγωνιζόμαστε για μια εξήγηση, κοιτάμε εξωτερικά και κατηγορούμε το άτομο ή το αντικείμενο που είναι πιο κοντά μας: την αγορά, το σύζυγο, το παιδί, τη μπλούζα. Αυτό είναι που σκέφτεται το εγώ για να προστατευτεί από τις αδικίες της μοίρας που δεν μπορεί να καταλάβει.
‘'Τι μπορώ να κάνω για να της δώσω να καταλάβει ότι το να κτυπήσει ένα άλλο παιδί δεν είναι καλό; '' ρώτησε.
Λοιπόν, μπορείς να της διδάξεις θεολογία ή φιλοσοφία. Δεν θα τα καταλάβει αυτά. Αλλά η σοφία της δύσης δεν είναι αναγκαστικά πίσω από την εκτίμηση της. '' Γύρισα προς το παιδί. '' Αναρωτιέμαι,'' είπα προσποιούμενος με απορία, '' εάν θα σου έλεγα μια ξεχωριστή ιστορία θα ήσουν αρκετά μεγάλη για να την καταλάβεις;''
΄΄ Μπορώ να καταλάβω,'' με βεβαίωσε,'' Πες μου.''
Λοιπόν, ήταν ένας διάσημος δάσκαλος ονόματι Saraswati που του άρεσε να διηγείται αυτή την ιστορία: Θα την επαναλάβω για σένα.
Μια φορά και ένα καιρό ήταν ένας άγιος άνθρωπος που περπατούσε μέσα στο δάσος και συνάντησε ένα μεγάλο φίδι. Ο άγιος άνθρωπος αμέσως αναγνώρισε το φίδι σαν την μετενσάρκωση ενός άντρα που στην προηγούμενη του ζωή, είχε πολύ θυμό με πολλούς ανθρώπους. Είχε προκαλέσει πολύ στενοχώρια στη μητέρα του, στην οικογένεια και στους φίλους του εξ αιτίας της οργής και τις κακίες του. Γι' αυτό ξαναγεννήθηκε ως φίδι. Όταν το φίδι είδε ότι ο άγιος άνθρωπος τον αναγνώρισε, του μίλησε.'' Είμαι τόσο δυστυχής σαν φίδι που είμαι,'' είπε.'' Δεν έχω φίλους και όλοι οι άνθρωποι που έρχονται εδώ με μισούν. Μου λένε δυσάρεστα πράγματα και θέλουνε να μου κάνουνε κακό. Αλλά δεν τους αφήνω. Αν με πλησιάζουνε τους δαγκώνω. Πες μου, πως μπορώ να ξεφύγω από αυτή την δυσάρεστη κατάσταση;
Ο άγιος άνθρωπος είπε, '' Μα αυτό είναι εύκολο! Σταμάτα να δαγκώνεις τους ανθρώπους και έτσι θα ελευθερωθείς και θα ξαναγίνεις πάλι ένα ανθρώπινο ον !''
Έτσι λοιπόν, στη δυστυχία του το φίδι σταμάτησε να δαγκώνει τους ανθρώπους όταν ερχόντουσαν στο δάσος να μαζέψουν άγρια φρούτα και καυσόξυλα. Γρήγορα οι άνθρωποι καταλάβανε ότι το φίδι δεν αντιδρούσε πια στην παρουσία τους και έτσι σταμάτησαν να του πετάνε πέτρες. Το καημένο το φίδι ήθελε απελπιστικά να γίνει ξανά ένα ανθρώπινο ον και δεν έκανε πια τίποτα και με το χρόνο μεγάλωνε αδύναμος από όλες τις προσβολές που είχε δεχθεί.
Πολλούς μήνες αργότερα ο άγιος άνθρωπος ξαναπήγε εκεί και είδε σε τι τρομερή κατάσταση βρισκόταν το φίδι. Το ρώτησε τι συνέβαινε και το φίδι του εξήγησε.
Ο άγιος άνθρωπος είδε το πρόβλημα του και τη λύση του. Είπε στο φίδι:'' Είπαμε να μη δαγκώνεις. Δεν σου είπαμε να μη σφυρίζεις! Σφύριξε λοιπόν! Αλλά θυμήσου, σφύριξε μονάχα όταν σου πετάνε πέτρες.''
Το φίδι κατάλαβε, και από εκείνη τη στιγμή όταν πλησίαζαν άνθρωποι εάν ήταν ευχάριστοι δεν έκανε τίποτα, αλλά αν άρχιζαν να του πετάνε πέτρες , σφύριζε. Και πώς σφύριζε ! Έτσι λοιπόν οι άνθρωποι έμαθαν ότι, εάν σεβόντουσαν το φίδι θα τους σεβότανε και αυτό. Έμαθαν λοιπόν ότι ακόμα και ένα υπομονητικό φίδι μπορεί να τους υπενθυμίζει ότι δεν είναι χωρίς δυνάμεις απέναντι τους. Τώρα, '' ρώτησα, '' τι έμαθες από αυτή την ιστορία;''
Ακόμη και στην ηλικία των πέντε ετών, κατάλαβε. '' Οι άνθρωποι σταμάτησαν να πειράζουν το φίδι .''
''Σωστό,'' είπα. '' Λοιπόν να σφυρίζεις αν πρέπει να σφυρίζεις ... αλλά μην δαγκώνεις. Και αν οι άνθρωποι είναι καλοί μαζί σου, θα πρέπει να είσαι κι' εσύ καλή μαζί τους.''
Όσο για το πρόβλημα της νεαρής μητέρας, η λύση δεν ήταν τόσο εύκολη να προσδιοριστεί. Αυτό που χρειαζόταν εδώ ήταν να μάθει να είναι συνειδητή σε ότι την έκανε να θυμώνει και δια μέσου αυτής της διαδικασίας, να κερδίσει την κυριαρχία της οργής και όχι να κυριαρχείται απ' αυτήν. Είχε ανάγκη να βγάλει το εγώ από τη μέση.
Όταν κάνουμε τη πρακτική του Ζεν, πράττουμε απασχολώντας την βουδική μας Φύση, αυτό το εσωτερικό, αδιαχώριστο, Εαυτό. Όταν έχουμε την εμπειρία μιας ξαφνικής έκρηξης συναισθημάτων όπως οργή, θυμός ή φόβος, είναι ανάγκη να κάνουμε ένα διάλειμμα και διαμέσου μιας πράξης θελήσεως, να απασχολήσουμε τον Εσωτερικός μας Εαυτό. Γι' αυτό απαιτείται να δραστηριοποιήσουμε την καρδιά μας όσο και το νου προτού απαντήσουμε σε μια κατάσταση. Κάποιος μας κτύπησε στο πρόσωπο και η άμεση απάντηση μας είναι οργή '' Πως τόλμησες !'' Αλλά τι συμβαίνει στη πραγματικότητα; Ένα χέρι έχει κτυπήσει το δέρμα προκαλώντας τις νευρικές αντιδράσεις να ταξιδέψουν στη σπονδυλική στήλη και ύστερα στον εγκέφαλο ... το μυαλό αντιδρά ενεργοποιώντας ένα άλλο μέρος του εγκεφάλου που παράγει τις αισθήσεις του πόνου στο πρόσωπο. Αυτή είναι η πραγματικότητα ενός κτυπήματος στο πρόσωπο, αλλά ήμαστε άραγε συνειδητοί γι' αυτό; Μια απλή έρευνα σαν αυτή μέσα στη φύση ενός γεγονότος που ενεργοποιεί την αντίδραση της οργής είναι συχνά αρκετό για να μας ελευθερώσει από αυτήν. Από τη στιγμή που ήμαστε έξω από την θηλιά της οργής, μπορούμε με λογική να ερευνήσουμε την αιτία του κτυπήματος στο πρόσωπο μας. Μήπως είπαμε κάτι και προσβάλλαμε τον άλλον; Μήπως προσπαθεί ο άλλος να μας δώσει ένα μάθημα; Μήπως ήταν ατύχημα γιατί ο άλλος γύρισε απότομα χωρίς να ξέρει ότι ήμασταν εκεί; Ο μόνος τρόπος για να μπορέσουμε να καταλάβουμε είναι πρώτα να διαχυθεί η οργή και ύστερα να αναλύσουμε το γεγονός. Εάν δεν κάνουμε αυτό, ήμαστε το κρέας του πεινασμένου διαβόλου.
Μιλήσαμε στη διάρκεια του γεύματος για την οργή , το εγώ, τον Εαυτό και τη μη- ατομικότητα.
Όσο το πρόβλημα της φαινόταν αφόρητο στην αρχή της συζήτησης και είχε ανάγκη βοήθεια και πριν και μετά την αρρώστια της οργής που είχε περάσει στο παιδί της, τώρα, της φαινόταν προσιτό το να βρεθεί μια λύση. Ήθελε, είπε, να εφαρμόσει αυτή τη καινούργια τεχνική, για να δει πόσο καλά θα απέδιδε.
Της είπα ότι πράγματι δεν ήταν τόσο δύσκολο και ότι όλα ξεκινάνε με την αφύπνιση της πιθανότητας ότι ήμαστε κάτι περισσότερο από το σύνολο των μελών μας. Μπορούμε και σκεφτόμαστε. Είχε ήδη ολοκληρώσει αυτή την επίγνωση.
'' Θα σταματήσω να δαγκώνω,'' είπε,'' και να μάθω πώς να σφυρίζω. Το σφύριγμα θα μου δώσει το χρόνο να σκεφθώ καλύτερα τα πράγματα.''